Zespół Szkół Sportowych w Dąbrowie Górniczej - Program realizacji doradztwa zawodowego

Program stanowi realizacje jednolitej, uwzględniającej etapy rozwojowe uczestników, systemowej koncepcji orientacji zawodowej, rozumianej jako ogół działań o charakterze wychowawczym, podejmowanych przez nauczycieli i rodziców, ukierunkowanych na zbliżanie dzieci i młodzieży do środowiska pracy. Program orientacji zawodowej uwzględnia możliwości psychofizyczne dzieci w każdym wieku i uwzględnienia etapy rozwojowe dzieci w procesie przygotowania ich do planowania kariery edukacyjno-zawodowej. Planowane działania na rzecz kształtowania preorientacji zawodowej biorą pod uwagę zróżnicowanie zdolności i zainteresowania dzieci. Zgodnie z modułową strukturą programu na każdym etapie nauki realizowane są cele ze wszystkich czterech wskazanych obszarów:

Poznawanie własnych zasobów;
Świat zawodów i rynek pracy;
Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie;
Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

Działania związane z doradztwem zawodowym są planowane na poziomie szkoły w ramach wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego (WSDZ) i realizowane są przez całą kadrę pedagogiczną pod kierunkiem doradcy zawodowego.

Nauczyciele realizujący działania związane z orientacją zawodową przy realizowanym przez siebie temacie zapisują znak D.Z.

W programie uwzględniono cztery obszary celów szczegółowych – jednolitych z obszarami wszystkich programów – które wyznaczają treści programowe orientacji zawodowej:

Poznawanie własnych zasobów, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych i słabych stron jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji zawodowych, stanu zdrowia.
Świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy.
Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu edukacji i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie.
Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery.

Efektywność realizacji wyznaczonych celów warunkowana jest pozyskaniem do współpracy rodziców uczniów. Wsparcie ze strony rodziców poprzedzone zaznajomieniem ich z ideą preorientacji zawodowej wzmocni działania w tym obszarze, a przede wszystkim utrwali kształtowane postawy oraz samodzielność i poczucie sprawstwa u dzieci. Spotkania z rodzicami posłużą poszerzaniu świadomości w zakresie zadań i możliwości rozwojowych ich dzieci. Pozyskanie rodziców do współpracy w obszarze preorientacji zawodowej, gwarantuje możliwość szerszej współpracy ze środowiskiem lokalnym, np. spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, organizacja wycieczek do zakładów pracy czy organizacja spotkań z pasjonatami. W realizacje programu orientacji zawodowej włącza się otoczenie społeczno-gospodarcze, przedstawicieli instytucji zajmujących się doradztwem zawodowym – zwłaszcza specjalistów z poradni psychologiczno-pedagogicznych, bibliotekę, przedstawicieli zakładów pracy i pracodawców oraz innych instytucji edukacyjnych oraz instytucji działających na rynku pracy. Szczegółowe ramy tej współpracy opisane zostały w przykładowych scenariuszach spotkań z rodzicami dostępnych na stronie https://doradztwo.ore.edu.pl/programy-i-wsdz/.

Zajęcia w ramach orientacji zawodowej prowadzone są z wykorzystaniem metod aktywizujących, dobieranych z uwzględnieniem m.in.: wieku uczestników zajęć oraz celów, jakie maja być osiągnięte. Metody aktywizujące sprzyjają rozbudzeniu wyobraźni uczących się, podwyższają poziom ich aktywności, samodzielnego myślenia i działania, przyczyniają się do zwiększenia motywacji do uczenia się. W trakcie zajęć uczeń planuje, podejmuje działania, decyduje, argumentuje itp. Proaktywna postawa uczniów wzmacniana jest poprzez: wycieczki tematyczne (w tym do zakładów pracy), projekty edukacyjne, wydarzenia (np. Targi Pracy i Edukacji). W ten sposób poprzez realizacje długofalowego procesu możliwe będzie osiągniecie finalnego efektu doradztwa zawodowego w systemie oświaty, tj. przygotowanie uczniów do świadomego podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych.

Działania realizowane w ramach orientacji zawodowej powinny wspierać eliminowanie stereotypów dotyczących ról społecznych i zawodowych.

Lp.	Zadanie	Realizator	Termin	Uwagi
1.	Przygotowanie i zapoznanie rady pedagogicznej z Programem WSDZ na rok szkolny 2024/2025	zespół DZDZ, doradca zawodowy	wrzesień
2.	Współpraca nauczycieli ze specjalistami	nauczyciele pedagog	cały rok szkolny	psycholog, pedagog, doradca zawodowy z PPP.
3.	Współpraca z instytucjami wspierającymi WSDZ	doradca zawodowy, nauczyciele specjaliści	cały rok szkolny	PPP, Dąbrowski Zespół Doradztwa Zawodowego Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Dąbrowie Górniczej
4.	Realizacja tematyki z zakresu doradztwa zawodowego na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, oraz na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego (przeprowadzenie lekcji przedmiotowych, godzin wychowawczych i zajęć z przedmiotu doradztwo zawodowe).	nauczyciele przedmiotowi nauczyciele wychowawcy nauczyciel przedmiotu	cały rok szkolny	realizacja zgodnie z przedstawionymi powyżej Treściami programowymi z zakresu doradztwa zawodowego dla danej klasy.
5.	Organizacja spotkań ze szkołami prowadzącymi kształcenie zawodowe	wychowawcy klas nauczyciele przedmiotowi doradca zawodowy	cały rok szkolny	Udział w targach szkół, dniach otwartych, warsztatach organizowanych przez szkoły
6.	Diagnozowanie mocnych stron, uzdolnień, potrzeb i predyspozycji uczniów	nauczyciele specjaliści, doradca zawodowy	cały rok szkolny	Konsultacje indywidualne
7.	Udział w spotkaniach organizowanych przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną	koordynator PPP	wg potrzeb	dla nauczycieli, wychowawców, rodziców
8.	Poszerzenie wiedzy w zakresie doradztwa zawodowego	Doradca zawodowy DZDZ zainteresowani nauczyciele	zgodnie z planem spotkań	udział w konferencjach, szkoleniach.
9.	Organizowanie porad, konsultacji dla uczniów, rodziców, nauczycieli	Doradca zawodowy DZDZ	cały rok szkolny	zgodnie z potrzebami.
10.	Rozwijanie aktywności uczniów w ramach Samorządu Uczniowskiego	opiekun Samorządu Uczniowskiego	cały rok szkolny	wspomaganie przeprowadzania zajęć, zapraszania rodziców na spotkania, inne inicjatywy, (idea wolontariatu, drobnych prac, itp.).
11.	Organizacja szkolnych konkursów/ udział w konkursach,	Doradca zawodowy nauczyciele wychowawcy	wg potrzeb
12.	Psychoedukacja rodziców w obszarze doradztwa zawodowego	PPP		zgodnie z potrzebami.
13.	Działania ewaluacyjne	zespół DZDZ doradca zawodowy	czerwiec	pozyskanie i opracowanie danych do ewaluacji programu, pozyskanych z indywidualnych rozmów, prac uczniów, wywiadów, sprawozdań, obserwacji.

poradnictwo,
pogadanki, prelekcje,
indywidualne rozmowy,
prezentacje,
metody aktywizujące – warsztaty, dramy - inscenizacje, odgrywanie ról, burza mózgów, dyskusja,
gry i zabawy interakcyjne,
testowe – kwestionariusze, ankiety,
metody audiowizualne –filmy, prezentacje multimedialne,
metody plastyczne – plakaty, plany, schematy,
wycieczki i wyjścia.
porady indywidualne,
poradnictwo grupowe,
spotkania z przedstawicielami różnych zawodów,
wyjścia do placówek współpracujących ze szkołą,
warsztaty grupowe,
tablica informacyjna,
informatory, broszury,
informacje o zawodach,
współpraca z instytucjami zewnętrznymi,
konkursy,
nowoczesne środki przekazu informacji - nowe technologie, Internet,

Realizacja zadań wynikających z programu obejmuje ogół działań zaangażowanych podmiotów: specjalistów, wychowawców, nauczycieli, uczniów, rodziców i instytucji zewnętrznych. Zakres działań poszczególnych osób zaangażowanych w proces doradczy wynika z kompetencji, profilu wykształcenia, omawianych treści oraz podstawy programowej.

Przewidywane rezultaty i efekty kształcenia

Oczekuje się uzyskania następujących efektów:

uczeń zna swoje mocne strony,
uczeń zna swoje zainteresowania,
uczeń potrafi określić, czym zajmują się osoby pracujące w różnych zawodach,
uczeń potrafi określić, w jaki sposób można zdobyć konkretne zawody,
uczeń ma pozytywną postawę wobec aktywności zawodowej, uznaje ją za ważną,
uczeń wie, jakie cechy charakteru sprzyjają podjęciu aktywności zawodowej,
trafny, przemyślany wybór szkoły.

W zakresie wiedzy uczeń:

posługuje się pojęciami związanymi z tematyką rynku pracy, kwalifikacji zawodowych;
identyfikuje swoje możliwości psychofizyczne i predyspozycje zawodowe;
wyjaśnia zależności pomiędzy zainteresowaniami a wyborem zawodu;
wymienia umiejętności niezbędne do prawidłowego funkcjonowania w różnych rolach zawodowych i społecznych.

W zakresie umiejętności uczeń:

rozwija swoje zainteresowania;
wykorzystuje wiedzę teoretyczną z zakresu doradztwa zawodowego, aby trafnie określić swe predyspozycje, zdolności, umiejętności;
samodzielnie lub z pomocą doradcy planuje dalszą ścieżkę rozwoju edukacyjno-
-zawodowego.

W zakresie kompetencji społecznych uczeń:

skutecznie współpracuje z kolegami w zespole;
przyjmuje twórczą i refleksyjną postawę wobec przekonań oraz sposobu postępowania innych ludzi;
rozwiązuje konflikty powstające podczas pracy zespołowej.

Ocena umiejętności ucznia – ewaluacja programu.

indywidualne rozmowy,
wywiady,
sprawozdania wychowawcy,
obserwacje,

Przykłady działań kierowanych do uczniów

udzielanie porad i konsultacji indywidualnych
prowadzenie zajęć grupowych związanych tematycznie z obszarami: poznawanie własnych zasobów

świat zawodów i rynek pracy
rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie;
planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno- -zawodowych.

pomaganie uczniom w przygotowywaniu teczek „portfolio”;
aranżowanie sytuacji sprzyjających poznawaniu własnych zasobów np. poprzez udział w konkursach, przygotowywanie określonych zadań na zajęcia przedmiotowe, udział w organizowaniu uroczystości i imprez szkolnych;
określanie potencjału edukacyjno-zawodowego;
organizowanie spotkań z przedstawicielami instytucji rynku pracy;
stwarzanie okazji do udziału w wydarzeniach takich jak np. targi edukacyjne;
umożliwianie udziału w spotkaniach informacyjnych z przedstawicielami szkół ponad-podstawowych;
informowanie o ofercie kształcenia w szkołach programowo wyższych;
umożliwienie udziału w spotkaniach z absolwentami szkoły (prezentacje ścieżek rozwoju edukacyjno-zawodowego);
wspieranie uczniów w przygotowaniu Indywidualnych Planów Działania (IPD);
organizowanie spotkań z przedstawicielami zawodów;
organizowanie spotkań z inspirującymi osobami (pasjonatami, autorami innowacyjnych rozwiązań – młodymi ludźmi, którzy odnieśli sukces zawodowy);
organizowanie wycieczek zawodoznawczych;
umożliwienie dostępu do informacji edukacyjno-zawodowej poprzez strony internetowe szkoły, szkolne konto Facebooka, e-dziennik;
organizowanie zajęć w świetlicy związanych z orientacją zawodową;
organizowanie imprez o charakterze zawodoznawczym, np. konkursy, festiwale czy prezentacje zawodów;
umożliwianie uczniom udziału w tzw. lekcjach zawodoznawczych organizowanych przez szkoły ponadpodstawowe zawodowe;
udostępnianie materiałów multimedialnych (np. gier edukacyjnych, filmów i innych e-zasobów) ułatwiających samopoznanie, podejmowanie decyzji edukacyjnych i zawodowych;
prowadzenie projektów edukacyjnych tematycznie powiązanych z orientacją zawodową oraz doradztwem zawodowym.

Przykłady działań kierowanych do rodziców:

organizowanie spotkań informacyjno-doradczych z doradcą zawodowym w szkole;
inicjowanie kontaktów z przedstawicielami instytucji działających na rynku pracy;
organizowanie spotkań z przedstawicielami firm lokalnego rynku pracy (prezentacje zawodów rodziców);
informowanie o wydarzeniach edukacyjnych (promocja szkół, dni otwarte);
udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych (między innymi poprzez: biblio-teczkę publikacji, stronę www szkoły, szkolne konto Facebooka, e-dziennik);
włączanie rodziców w szkolne działania związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym.

Orientacja zawodowa i doradztwo zawodowe dla uczniów są realizowane:

podczas grupowych zajęć związanych z doradztwem zawodowym prowadzonych przez doradcę zawodowego, (Rozporządzenie MEN z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planach nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. z 2017 r., poz. 703).) które wynikają z ramowych planów nauczania;
podczas: zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, wspomagania uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniami, prowadzonych przez doradcę zawodowego, nauczycieli i wychowawców – m.in. na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych, zajęciach z wychowawcą i innych zajęciach, a także w formie indywidualnych porad i konsultacji prowadzonych przez doradcę zawodowego (lub innych specjalistów, wychowawców, nauczycieli); (Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2017 r., poz. 1591).Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego)
podczas innych działań związanych z doradztwem zawodowym realizowanych w szkole (jak np. szkolne targi edukacyjne, projekty edukacyjne, konkursy zawodoznawcze) lub poza nią (np. udział w targach edukacyjnych, festiwalu zawodów, w wizytach zawodoznawczych w zakładach pracy).

Nauczyciele realizujący działania związane z orientacją zawodową przy realizowanym przez siebie temacie zapisują znak D.Z.

Lp.	Rodzaj działania /proponowany temat	Cel realizacji	Metody i formy realizacji	Realizatorzy i instytucje wspierające	Uczestnicy / odbiorcy
1.	Zainteresowania, rozwój zainteresowań, rozwijanie/Lubię to! Każdy ma swoje zainteresowania.	Opisywanie własnych zainteresowań i określanie, w jaki sposób można je rozwijać, oraz podawanie przykładów różnorodnych zainteresowań ludzi.	zabawa grupowa, rozmowa, indywidualne wypowiedzi z elementami prezentacji	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 1
2.	Co robić by zainteresowania stały się źródłem utrzymania / Fryderyk Chopin – jak rozwijają się zainteresowania?	Opisywanie własnych zainteresowań i określanie, w jaki sposób można je rozwijać, oraz podawanie przykładów różnorodnych zainteresowań ludzi.	praca w grupie, ekspresja muzyczno-ruchowa, dyskusja, ekspresja plastyczna	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 1
3.	Talenty, fascynacje, hobby – prezentacja i reklama/ Brawo ja! – prezentacja własnych talentów.	Prezentowanie swoich zainteresowań na forum.	rozmowa kierowana, ekspresja ruchowa, techniki multimedialne, autoprezentacja	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 1
4.	Planowanie zadań, planowanie celu/Słodka matematyka.	Podejmowanie działań w sytuacjach zadaniowych i opisywanie, co z nich wyniknęło oraz planowanie swoich działań (lub działań grupy) poprzez wskazywanie podstawowych czynności i zadań niezbędnychdo realizacji celu.	rozmowa kierowana, praca w grupach, zabawa tematyczna, ekspresja plastyczna i ruchowa, zabawa naśladowcza.	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 1
5.	Opisywanie specyfiki pracy w wybranych zawodach/Kto buduje dom?	Odgrywanie różnych ról zawodowych w zabawie; podawanie nazw zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisywanie podstawowej specyfiki pracy w wybranych zawodach.	Zajęcia świetlicowe: dyskusja w oparciu o materiał audiowizualny, kalambury, ekspresja plastyczna.	nauczyciel świetlicy	uczniowie klas 1
6.	Opisywanie wykonywanych zawodów w otoczeniu dziecka/Zawód moich rodziców.	Podawanie nazw zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu, opisywanie podstawowej specyfiki pracy w wybranych zawodach oraz odgrywanie różnych ról zawodowych w zabawie.	opowiadanie, rozmowa kierowana, zabawa naśladowcza.	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 1
7.	Poznanie i opisanie mocnych stron, zainteresowań, jak je rozwijać/Gala talentów – jesteśmy mistrzami!	Podawanie przykładów swoich mocnych stron w różnych obszarach, opisywanie własnych zainteresowań i określanie, w jaki sposób można je rozwijać.	autoprezentacja, rozmowa, wywiad	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 2
8.	/Miasteczko zawodów.	Odgrywanie różnych ról zawodowych w zabawie, podawanie nazw zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisywanie podstawowej specyfiki pracy w wybranych zawodach.	dyskusja, skojarzenia, działania praktyczne, pokaz, prezentacja, konkurs	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 2
9.	Poznajemy zawody ludzi, których spotkaliśmy w… ./Trofea zawodowe	Podawanie nazw zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisywanie podstawowej specyfiki pracy w wybranych zawodach.	ekspresja plastyczna, pogadanka, praca w grupach	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 2
10.	Poznanie zawodów wykonywanych przez pracowników szkoły/Reporterskim okiem – wywiad z pracownikami szkoły.	Podawanie nazw zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu, opisywanie podstawowej specyfiki pracy w wybranych zawodach oraz opisywanie, czym jest praca, i omawianie jej znaczenie w życiu człowieka (na wybranych przykładach).	Zajęcia świetlicowe: rozmowa kierowana, giełda pomysłów, wywiad, ekspresja plastyczna	nauczyciel świetlicy	uczniowie klas 2
11.	W zwierzyńcu.	Podawanie nazw zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisywanie podstawowej specyfiki pracy w wybranych zawodach.	rozmowa kierowana, klasyfikowanie, grupowanie, scenki.	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 2
12.	Co robi moja mama?	Podawanie nazw zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisywanie podstawowej specyfiki pracy w wybranych zawodach.	rozmowa kierowana, ekspresja plastyczna.	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 2
13.	Kim chcesz zostać w przyszłości?	Opowiadanie, kim chciałoby się zostać i co chciałoby się robić; opisywanie, czym jest praca i omawianie jej znaczenie w życiu człowieka (na wybranych przykładach).	rozmowa kierowana, pantomima, zabawa ruchowa ekspresja plastyczna.	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 3
14.	Zawody wokół mnie	Omawianie znaczenia zaangażowania różnych zawodów w kształt bliskiego otoczenia.	tworzenie grupowej mapy aktywności, praca grupach	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 3
15.	Budowanie potrzeby uczenia się	Wskazywanie treści, których dziecko lubi się uczyć, oraz uzasadnianie potrzeby uczenia się i zdobywania nowych umiejętności.	rozmowa kierowana, autoprezentacja, ekspresja twórcza, praca w grupach	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 3
16.	Motywacja	Uzasadnianie potrzeby uczenia się i zdobywania nowych umiejętności.	burza mózgów, mapa myśli, zabawa ruchowa	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 3
17.	Planowanie,	Planowanie swoich działań (lub działań grupy) poprzez wskazywanie podstawowych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu.	opowiadanie, rozmowa kierowana, zabawa dydaktyczna, pantomima / kalambury	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 3
18.	Samodzielne podejmowanie decyzji	Próbowanie samodzielnego podejmowania decyzji w sprawach związanych bezpośrednio z własną osobą.	praca w parach, praca w grupach, dyskusja	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	uczniowie klas 3

Lp.	Rodzaj działania	Cel realizacji	Metody i formy realizacji	Realizatorzy i instytucje wspierające	Uczestnicy / odbiorcy
1.	Planowanie	Planowanie swoich działań (lub działań grupy) poprzez wskazywanie podstawowych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu; próbowanie samodzielnego podejmowania decyzji w sprawach związanych bezpośrednio z własną osobą.	quiz, praca w parach, praca w grupach, dyskusja	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	rodzice/opiekunowie i uczniowie klas 1 - wspólne spotkanie
2.	Bądź menagerem talentu dziecka.	Stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zainteresowań.	autorefleksja, genogram, praca w grupach, dyskusja	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	rodzice/opiekunowie uczniów klas 2
3.	Zadanie – TAK, ale jak?	Uzasadnianie potrzeby uczenia się i zdobywania nowych umiejętności.	burza mózgów, dyskusja, praca grupowa, mini wykład	nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej	rodzice/opiekunowie uczniów klas 3

Lp.	Rodzaj działania /przykładowy temat	Cel realizacji	Metody i formy realizacji	Realizatorzy i instytucje wspierające	Uczestnicy / odbiorcy
1.	Ja – to znaczy kto?	Określanie własnych zainteresowań, zdolności i uzdolnień oraz kompetencji.	kalambury, opis przypadku, rozmowa kierowana	wychowawca	uczniowie klas 4
2.	Mocne strony i ich wykorzystanie,	Wskazywanie swoich mocnych stron oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia.	autorefleksja, praca w grupach, wizualizacja, rozmowa kierowana	wychowawca	uczniowie klas 4
3.	Dzień Kreatywnych Pasjonatów.	Prezentowanie swoich zainteresowań i uzdolnień na forum z zamiarem zaciekawienia odbiorców.	metoda projektu, praca w grupach, bank pomysłów, plakat (mapa myśli)	wychowawca	uczniowie klas 4
4.	Dzień Mistrza	Prezentowanie swoich zainteresowań i uzdolnień na forum z zamiarem zaciekawienia odbiorców.	ćwiczenia grupowe	wychowawca	uczniowie klas 4
5.	Zawody medyczne.	Wymienianie różnych grup zawodów, podawanie przykładów zawodów dla tych grup, opisywanie różnych dróg dojścia do nich oraz podstawowej specyfiki pracy w zawodach.	ćwiczenie w parach, ćwiczenie grupowe, rozmowa kierowana	wychowawca	uczniowie klas 4
6.	Praca informatyka…	Wymienianie różnych grup zawodów, podawanie przykładów zawodów dla tych grup, opisywanie różnych dróg dojścia do nich oraz podstawowej specyfiki pracy w zawodach.	zabawa dydaktyczna, rozmowa kierowana, gra dydaktyczna, dyskusja grupowa	nauczyciele różnych przedmiotów	uczniowie klas 4 -6
7.	Praca artysty	Wymienianie różnych grup zawodów, podawanie przykładów zawodów dla tych grup, opisywanie różnych dróg dojścia do nich oraz podstawowej specyfiki pracy w zawodach.	zabawa dydaktyczna, rozmowa kierowana, gra dydaktyczna, dyskusja grupowa	nauczyciel plastyki	uczniowie klas 4
8.	Praca sportowca	Wymienianie różnych grup zawodów, podawanie przykładów zawodów dla tych grup, opisywanie różnych dróg dojścia do nich oraz podstawowej specyfiki pracy w zawodach.	zabawa dydaktyczna rozmowa kierowana, gra dydaktyczna, dyskusja grupowa	nauczyciel w-f	uczniowie klas 4
9.	Grupy zawodów i specyfika pracy.	Wymienianie różnych grup zawodów, podawanie przykładów zawodów dla tych grup, opisywanie różnych dróg dojścia do nich oraz podstawowej specyfiki pracy w zawodach.	zabawa dydaktyczna, rozmowa kierowana, dyskusja grupowa, praca w parach	wychowawca	uczniowie klas 5
10.	Po co mi ta praca?	Opisywanie, czym jest praca i jej znaczenie w życiu człowieka.	bank pomysłów, mapa marzeń, praca indywidualna, praca w grupach, dyskusja	wychowawca	uczniowie klas 5
11.	Zdrowy styl życia	Podawanie czynników wpływających na wybory zawodowe.	giełda pomysłów, dyskusja, praca w grupach, film	nauczyciel przyrody/ biologii	uczniowie klas 5
12.	Co wpływa na mój wybór,	Podawanie czynników wpływających na wybory zawodowe.	dyskusja moderowana, praca w grupach, wywiad, brikolaż	wychowawca	uczniowie klas 5
13.	Zdolności manualne, bezpieczne posługiwanie się przedmiotami i narzędziami,	Posługiwanie się przyborami, narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.	wyliczanka, rysunek (alternatywnie), dyskusja, praca w grupach	Nauczyciel techniki, wychowawca	uczniowie klas 5
14.	Jak oszczędzić pierwszy milion?	Wyjaśnianie roli pieniądza we współczesnym świecie i jego związku z pracą.	wykreślanka, dyskusja, praca indywidualna	Nauczyciel matematyki wychowawca	uczniowie klas 6
15.	Kiedy zaczynamy się uczyć i kiedy kończymy?	Wskazywanie różnych sposobów zdobywania wiedzy z wykorzystaniem przykładów oraz omawianie indywidualnego sposobu nauki.	burza mózgów, rozmowa kierowana, praca indywidualna, praca w małych grupach	wychowawca	uczniowie klas 6
16.	Jak uczyć się szybciej i efektywniej – mój indywidualny styl uczenia się.	Wskazywanie różnych sposobów zdobywania wiedzy z wykorzystaniem przykładów oraz omawianie indywidualnego sposobu nauki.	giełda pomysłów, dyskusja, metoda przewodniego tekstu, metoda praktyczna, praca indywidualna, praca w małych grupach, mapa myśli	wychowawca	uczniowie klas 6
17.	Umiejętności – od przeszłości do przyszłości.	Wskazywanie różnych sposobów zdobywania wiedzy z wykorzystaniem przykładów oraz omawianie indywidualnego sposobu nauki.	fotoekspresja; rysunek, dyskusja, wizualizacja, ćwiczenia: Targowisko, Książka, praca indywidualna	wychowawca	uczniowie klas 6
18.	Jak i gdzie skutecznie szukać wiedzy	Wskazywanie różnych sposobów zdobywania wiedzy z wykorzystaniem przykładów oraz omawianie indywidualnego sposobu nauki.	praca w grupach, wirujące plakaty, rysunek, autorefleksja	wychowawca	uczniowie klas 6
19.	Przedmioty szkolne a wybór zawodu	Wskazywanie przedmiotów szkolnych, których uczeń lubi się uczyć.	autorefleksja, praca w grupach, dyskusja	wychowawca	uczniowie klas 6
20.	Planowanie	Planowanie własnych działań (lub działań grupy) poprzez wskazywanie szczegółowych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu.	zabawa z piłką, dyskusja, praca indywidualna	wychowawca	uczniowie klas 6

Lp.	Rodzaj działania	Cel realizacji	Metody i formy realizacji	Realizatorzy i instytucje wspierające	Uczestnicy / odbiorcy
1.	Podnoszenie świadomości uczenia się przez całe życie	Kształtowanie świadomości dotyczącej znaczenia uczenia się przez całe życie na współczesnym rynku pracy.	dyskusja, praca w grupach, praca indywidualna, ankieta	wychowawca	rodzice/opiekunowie uczniów klas 4
2.	Czynniki wpływające na decyzje	Wprowadzenie rodziców do tematyki dotyczącej czynników wpływających na decyzje edukacyjno- zawodowe ich dzieci.	autorefleksja, genogram, praca w grupach, dyskusja	wychowawca	rodzice/opiekunowie uczniów klas 4
3.	Decyzje edukacyjno - zawodowe mojego dziecka.	Uwrażliwienie rodziców na problemy dzieci związane z wyborem zawodu oraz na rolę rodziców w tym procesie.	studium przypadku, ćwiczenie grupowe, dyskusja, rozmowa kierowana	wychowawca	rodzice/opiekunowie uczniów klas 5
4.	Styl uczenia się mojego dziecka.	Podniesienie świadomości rodziców na temat indywidualnych stylów uczenia się i sposobów nabywania wiedzy przez ich dzieci.	pokaz, dyskusja, ćwiczenia, metoda origami, mapa myśli, mini wykład, obserwacja.	wychowawca	rodzice/opiekunowie uczniów klas 5
5.	Rola rodziców w podejmowaniu decyzji edukacyjno-zawodowych.	Wskazywanie czynników wpływających na wybory edukacyjno-zawodowe.	praca w grupach, dyskusja, praca indywidualna, wirujące plakaty	wychowawca	rodzice/opiekunowie uczniów klas 6
6.	Poznanie i pomoc w rozwijaniu zainteresowań dziecka.	Wprowadzenie rodziców do tematyki dotyczącej zainteresowań ich dzieci.	autorefleksja, praca w grupach, burza mózgów, dyskusja	wychowawca	rodzice/opiekunowie uczniów klas 6

Lp.	Temat lekcji	Cel realizacji	Metody i formy realizacji	Realizatorzy i instytucje wspierające	Uczestnicy / odbiorcy
1.	Co z tym doradztwem? Pojęcie/znaczenie doradztwa zawodowego.	Identyfikowanie osób i instytucji wspomagających planowanie kariery i wyjaśnianie, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy.	praca w grupach, studium przypadku, analiza tekstu źródłowego, autorefleksja	doradca zawodowy	uczniowie klas 7
2.	Ja, czyli kto? Poznanie swoich możliwości.	Rozpoznawanie własnych zasobów (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe oraz stan zdrowia).	dyskusja, checklista, praca indywidualna, praca w parach i małych grupach,	doradca zawodowy	uczniowie klas 7
3.	Magiczna piątka – predyspozycje zawodowe.	Rozpoznawanie własnych zasobów (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe oraz stan zdrowia).	asocjogram, praca w grupach, plakat, giełda pomysłów, zdanie niedokończone	doradca zawodowy	uczniowie klas 7
4.	Do wyboru, do koloru – świat zawodów i rynek pracy Zawody wokół nas.	Wyszukiwanie i analizowanie informacji na temat zawodów oraz charakteryzowanie wybranych zawodów, uwzględniając składowych ich opisów, w tym dróg ich zdobywania.	dyskusja, praca w grupach, kolaż	doradca zawodowy	uczniowie klas 7
5.	Odludek, czy w gorącej wodzie kąpany? – temperament w wyborach zawodowych.	Rozpoznawanie własnych zasobów (mocne i słabe strony, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe oraz stan zdrowia).	dyskusja kierowana, praca w grupach, mini wykład, metoda przewodniego tekstu– bajka, metoda przewodniego tekstu – historyjka	Doradca zawodowy	uczniowie klas 7
6.	Magiczna piątka – predyspozycje zawodowe.	Wyszukiwanie i analizowanie informacji na temat zawodów oraz charakteryzowanie wybranych zawodów z uwzględnieniem składowych ich opisów, w tym dróg ich zdobywania.	dyskusja kierowana, praca w grupach, praca indywidualna – autorefleksja, plakat	doradca zawodowy	uczniowie klas 7
7.	Od czego zacząć? Etapy podejmowania decyzji zawodowych.	Rozpoznawanie własnych możliwości, samodzielności kreatywności, umiejętności pracy w zespole, mechanizmów podejmowania decyzji.	dyskusja, praca indywidualna – autoanaliza, praca w grupach, checklista	doradca zawodowy	uczniowie klas 7
8.	Z fusów, czy z kart? – etapy planowania ścieżki kariery Rozpoznaję swoje aspiracje.	Określanie aspiracji i potrzeb w zakresie własnego rozwoju i możliwych sposobów ich realizacji.	autorefleksja, dyskusja – praca grupowa, metoda przewodniego tekstu – praca grupowa, rozmowa kierowana, dyskusja	doradca zawodowy	uczniowie klas 7
9.	Ale o co chodzi? Że niby co? Komunikacja interpersonalna	Poznanie zasad komunikacji interpersonalnej, ćwiczenia	Rozmowa kierowana, dyskusja, praca w grupie, rozmowa kierowana	doradca zawodowy	uczniowie klas 7
10.	Żeby mi się chciało, tak jak mi się nie chce… – o motywacji.  Czy i ja mogę być bohaterem?	Rozpoznawanie własnych ograniczeń jako wyzwań w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych.	zdania typu prawda czy fałsz, rozmowa kierowana, praca w grupach, dyskusja, niedokończone zdania	doradca zawodowy	uczniowie klas 7
Klasa VIII
11.	Moje uzdolnienia –testinteligencjiwielorakich Moje zasoby a oczekiwania pracodawców.	Porównywanie własnych zasobów i preferencji z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców.	praca w grupach, studium przypadku, analiza tekstu źródłowego, autorefleksja	doradca zawodowy	uczniowie klas 8
12.	Śmierć budzikom – jak skutecznie zarządzać sobą w czasie	Planowanie i gospodarowanie czasem, nabycie umiejętności zarządzania własnymi decyzjami w celu skuteczniejszego dążenia do celu.	autorefleksja, dyskusja – praca grupowa, metoda przewodniego tekstu – praca grupowa, rozmowa kierowana, dyskusja	doradca zawodowy	uczniowie klas 7
13.	Bądź SMART! Planowanie – czym jest?  Kariera zawodowa. Co w trawie piszczy?	Planowanie ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej z uwzględnieniem konsekwencji podjętych wyborów.	bank pomysłów, mapa myśli, eksperyment, rozmowa kierowana, dyskusja, praca w grupach, plakat, studium przypadku	doradca zawodowy	uczniowie klas 8
14.	Mam pomysł! Kreatywność i elastyczność w pracy zawodowej	Wzbudzenie umiejętności poszukiwania nowych pomysłów i dążenia do celu. Uświadomienie znaczenia elastyczności w życiu zawodowym.	kula śnieżna, giełda pomysłów, praca w grupach, dyskusja, technika plakatu, pokaz filmu	doradca zawodowy	uczniowie klas 8
15.	Lubię i jeszcze mi za to płacą – zainteresowania, a praca zawodowa	Poznanie własnych zainteresowań, odnalezienie sposobów wykorzystania ich w pracy zawodowej	rozmowa kierowana, autorefleksja, plakat, praca w grupach, zdania niedokończone, rundka pytań	wychowawca	uczniowie klas 8
16.	Spokojnie, to tylko stresss – sposoby radzenia sobie ze stresem	Sposoby radzenia sobie ze stresem,	pogadanka, burza pomysłów, mapa mentalna, drama	doradca zawodowy	uczniowie klas 8
17.	@ … - Źródła informacji i zasady rekrutacji do szkół ponadpodstawowych.	Analizowanie ofert szkolnictwa ponadpodstawowego i wyższego pod kątem możliwości dalszego kształcenia przy wykorzystaniu dostępnych źródeł informacji. Analizowanie kryteriów rekrutacyjnych do wybranych szkół w kontekście rozpoznanych własnych zasobów.	skojarzenia, dyskusja, debata, praca indywidualna, praca w grupach praca z tekstem (analiza ulotek), dyskusja, plakat	doradca zawodowy	uczniowie klas 8
18.	Współpraca się opłaca – role grupowe	Określenie znaczenia ról grupowych w realizacji zadań i dążeniu do celu	kula śnieżna, giełda pomysłów, praca w grupach, dyskusja, technika plakatu, pokaz filmu	doradca zawodowy	uczniowie klas 8
19.	Dinozaury kontra drony – lokalny rynek pracy	Poznanie możliwości zatrudnienia, metody poszukiwania i interpretowania ofert pracy, instytucje pomagające w poszukiwaniu pracy,	asocjogram, praca w grupach, dyskusja kierowana, gra dydaktyczna, zdanie niedokończone	doradca zawodowy	uczniowie klas 8
20.	Brak gotówki… – podstawy prawne dotyczące zatrudniania osób młodocianych	Poznanie instytucji wspierających młodych w poszukiwaniu i podjęciu pracy. Poznanie wieku pracownika i zasad podjęcia pracy za zgodą rodziców.	rozmowa kierowana, autorefleksja, plakat, praca w grupach, zdania niedokończone, rundka pytań	wychowawca	uczniowie klas 8

Lp.	Rodzaj działania/tematyka zajęć	Cel realizacji	Metody i formy realizacji	Realizatorzy i instytucje wspierające	Uczestnicy / odbiorcy
1.	Szkoła podstawowa i co dalej? Możliwe ścieżki kształcenia.	Pogłębienie wiedzy rodziców na temat polskiego systemu edukacji i świadomości uczenia się przez całe życie.	dyskusja, rozmowa kierowana, praca indywidualna – autorefleksja	wychowawca	rodzice/opiekunowie uczniów klas 7
2.	Doradztwo zawodowe. Dlaczego jest ważne?	Przygotowanie rodziców do współpracy ze szkołą w zakresie wspierania decyzji edukacyjno-zawodowych młodzieży.	dyskusja, giełda pomysłów, mini wykład.	wychowawca	rodzice/opiekunowie uczniów klas 7
3.	Rekrutacja do szkół ponadpodstawowych – krok po kroku.	Poznanie zasad rekrutacji do szkół ponadpodstawowych.	mini wykład, praca indywidualna, giełda pomysłów	wychowawca	rodzice/opiekunowie uczniów klas 8
4.	Diagnoza predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień dziecka. Informacja edukacyjno – zawodowa.	Uzyskanie przez rodzica wsparcia w doradczej roli wobec podejmowania przez ich dzieci świadomych decyzji edukacyjno – zawodowych.	konsultacje indywidualne	doradca zawodowy/pedagog	rodzice/opiekunowie uczniów klas 7 - 8

Podstawy przedsiębiorczości – komunikacja interpersonalna, mocne i słabe strony swojej osoby, autoprezentacja, przygotowanie dokumentów aplikacyjnych oraz do rozmowy kwalifikacyjnej, negocjacje, rynek pracy, zakładanie działalności gospodarczej, biznesplan;

Biologia – choroby zawodowe, cywilizacyjne, skutki długotrwałego stresu;

Geografia – struktura zatrudnienia, bezrobocie; emigracja zarobkowa

Języki obce (w tym zawodowe) – słownictwo dotyczące zawodów, rozmowa o pracę, elementy autoprezentacji, słownictwo branżowe;

WOS i historia – bezrobocie i metody walki z nim, struktura zawodowa ludności, postawy obywatelskie, udział człowieka w życiu społecznym, grupy społeczne i ich rola w społeczeństwie, rozwój polskiego społeczeństwa

Religia/etyka – etyka gospodarcza i zawodowa, szanse i zagrożenia dla człowieka, zasady życia społecznego, etyka a ekonomia, władza i jej moralne konsekwencje

Język polski – rola pracy w życiu człowieka, trudna praca ludzi na wsi, kultura słowa, komunikacja społeczna, elementy autoprezentacji, redagowanie podań, pism urzędowych, e-maili;

Matematyka - odczytywanie i interpretacja danych w tekstach, tablicach i wykresach, planowanie czynności oraz dzielenie zadań na etapy.

Informatyka – wysyłanie korespondencji mailowo, tworzenie dokumentów, redagowanie tekstu, sposoby pracy z Internetem –wyszukiwanie informacji, logowanie się do portali oferujących pracę, podstawy tworzenia własnych stron internetowych

Edukacja dla bezpieczeństwa – zasadnicza służba wojskowa, ratownictwo medyczne –alternatywy pracy

Wychowanie fizyczne – uświadomienie potrzeby aktywności fizycznej przez całe życie, prozdrowotny styl życia, umiejętności sprzyjające zapobieganiu chorobom zawodowym,

Doradca zawodowy - realizacja obowiązkowych zajęć z zakresu doradztwa zawodowego – klasa III LO

Lp.	Temat
1.	Poznaj samego siebie... moje mocne strony i ograniczenia.
2.	Sekretne składniki sukcesu – wiedza, umiejętności, kompetencje, kwalifikacje.
3.	Podstawowe umiejętności społeczne – komunikacja interpersonalna, radzenie sobie ze stresem, asertywność...
4.	Bądź menedżerem planowania swojej drogi edukacyjno–zawodowej. Techniki zarządzania sobą w czasie.
5.	Czy Hipokrates miał rację? Wpływ temperamentu na wybór zawodu
6.	Jak zrobić akwarium, czyli kreatywność w rozwiązywaniu problemów związanych z wyborem ścieżki edukacyjno–zawodowej.
7.	Zderzenie z rynkiem pracy nie musi boleć – tajniki poszukiwania pracy.
8.	Bezpieczny start – warto znać swoje prawa.
9.	Egzamin “z siebie”, czyli skuteczna autoprezentacja, kreowanie wizerunku podczas rozmowy o pracę.
10.	Firma w praktyce – zakładanie i prowadzenie własnej działalności gospodarczej.

I. Założenia ogólne programu.

II. Cele szczegółowe programu – zakładane osiągnięcia dzieci, które wyznaczają treści programowe orientacji zawodowej.

III. Współpraca z rodzicami i otoczeniem społeczno-gospodarczym.

IV. Metody i formy realizacji programu.

V. Planowane działania w zakresie realizacji doradztwa zawodowego w roku szkolnym 2024/2025

VI. Metody i formy realizacji

VII. Przykłady działań kierowanych do uczniów, rodziców, nauczycieli:

--- Działania związane z doradztwem zawodowym kierowane do uczniów klas I – III

--- Działania związane z doradztwem zawodowym kierowane do rodziców i opiekunów uczniów klas 1 - 3.

--- Działania związane z doradztwem zawodowym kierowane do uczniów klas IV – VI

--- Działania związane z doradztwem zawodowym kierowane do rodziców i opiekunów uczniów klas 4-6.

--- Działania związane z doradztwem zawodowym kierowane do uczniów klas VII – VIII

--- Działania związane z doradztwem zawodowym kierowane do rodziców i opiekunów uczniów klas 7 - 8.

--- Działania związane z doradztwem zawodowym kierowane do uczniów Liceum Ogólnokształcącego Sportowego

LOKALIZACJA